Osteopatia czaszkowo- krzyżowa
Osteopatia czaszkowo- krzyżowa jest integralną częścią całego systemu leczenia osteopatycznego, obok osteopatii narządu ruchu i osteopatii wisceralnej (narządów wewnętrznych).
Twórcą tego podejścia terapeutycznego był G. Sutherland, który udowodnił, że kości budujące czaszkę człowieka są ciągłym ruchu. Było to zupełnie nowatorskie podejście, gdyż przez szereg lat sądzono, że plastyczność czaszki zanika w momencie zakończenia procesów wzrostowych organizmu. Ruchomość czaszki szczególnie dobrze widać u małych dzieci.
Według badań Sutherlanda również u osobników dorosłych obwód czaszki może ulegać rytmicznym zmianom. Pojawiające się napięcia w obrębie czaszki poprzez szwy czaszki mogą powodować niewielkie zmiany jej obwodu. Zmiany te choć nie przekraczają milimetru lub dwóch mają istotne znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Rytmiczna zmiana obwodu czaszki jest wywoływana przez przepływ płynu mózgowo- rdzeniowego.
W naszym organizmie jest wiele fizjologicznych rytmów np. rytm uderzeń serca (60-80/ min.), rytm wdechów i wydechów (16-18/ min.) wśród wielu innych jest również rytmiczny przepływ płynu mózgowo- rdzeniowego (7-12/ min.).
Określany przez Sutherlanda jako oddech życia „Breath of Life” jest jednym z czynników zapewniających harmonijne funkcjonowanie organizmu. Zakłócenie jego przepływu może być wywołane nawet przez niewielki uraz. Konsekwencje tego zaburzenia mogą być podłożem różnych schorzeń, szczególnie tych o niejasnym i trudnym do zdiagnozowania podłożu. W tych przypadkach często niezastąpiona jest osteopatia czaszkowo- krzyżowa.
Ta część terapii osteopatycznej jak każde działanie lecznicze opiera się na części diagnostycznej oraz terapeutycznej. Za pomocą delikatnych ułożeń rąk w określonych miejscach na czaszce można odnajdywać i wyrównywać napięcia które powstały w wyniku np. urazów lub innych traumatycznych przyczyn. Ten rodzaj terapii jest całkowicie bezbolesny, bezpieczny i bardzo skuteczny. Procesy które zachodzą w obrębie czaszki można przyrównać do systemu hydraulicznego który utworzony jest przez opony mózgowo- rdzeniowe, mózgowie (szczególnie komory mózgu), rdzeń kręgowy, oraz płyn mózgowo rdzeniowy. System ten przenosi siły na całe ciało, aż po kość krzyżową, która jest miejscem przyczepu opony twardej rdzenia kręgowego. Stąd też nazwa tej specyficznej terapii – osteopatia czaszkowo- krzyżowa.
Poza działaniem typowo leczniczym osteopatia czaszkowo- krzyżowa jest narzędziem profilaktycznym wielu problemów zdrowotnych, począwszy od dolegliwości związanych ze statycznym charakterem pracy (np. przy komputerze), chronicznym stresem, kończąc na wzmacnianiu systemu immunologicznego. Pacjent poddający się terapii osteopatycznej, w której wykorzystywane są techniki czaszkowo- krzyżowe, już po pierwszym zabiegu odczuwa wyraźnie efekt terapeutyczny. Osoba taka czuje się witalnie, oraz głęboko zrelaksowana.
Ten rodzaj terapii oddziałuje odruchowo na obwodowy i ośrodkowy układ nerwowy (szczególnie układ nerwowy autonomiczny), przez co można likwidować napięcia oraz reakcje stresowe.
Mechanizm działania systemu czaszkowo- krzyżowego
Układ czaszkowo- krzyżowy jest często przyrównywany do pasa transmisyjnego z dwiema osiami obrotu. Jedna oś znajduje się w obrębie czaszki, druga w obrębie kości krzyżowej. Podobnie jak w systemach mechanicznych, ważna jest zsynchronizowana praca obu osi oraz odpowiednie napięcie pasa transmisyjnego, którym w tym przypadku są opony rdzeniowo- mózgowe. Szwy czaszki, czyli miejsca połączeń kości budujących czaszkę wykazują wzajemną ruchomość nawet po zakończeniu jej wzrostu. Poszczególne kości czaszki wykazują nieznaczny stopień „ruchomości” właśnie w obrębie szwów, które jak zębate koła wzajemnie na siebie oddziałują. Oczywiście nie jest to ten sam ruch kątowy zachodzący w obrębie stawów który wyraźnie można zaobserwować. Są to bardzo niewielkie ruchy, właściwie napięcia, których suma może zmieniać obwód czaszki 1-2mm.
Pierwszą główną osią obrotu jest chrząstkozrost klinowo potyliczny, czyli połączenie kości potylicznej i klinowej.
Drugą osią obrotu, „rolką” napinającą pas transmisyjny opony twardej jest kość krzyżowa, a jej głównym miejscem obrotu jest drugi segment krzyżowy. Kość krzyżowa wklinowana w kości biodrowe za pośrednictwem stawów krzyżowo- biodrowych wykazuje również nieznaczną ruchomość w tych stawów. Górna i dolna oś obrotu są połączone oponą twardą, która przenosi napięcia z czaszki na kość krzyżową i z kości krzyżowej na czaszkę.
Siłą napędową tego systemu jest rytmiczny, przepływ płynu mózgowo- rdzeniowego. Płyn ten powstaje w splotach naczyniówkowych i z komór bocznych mózgu przepływa aż do dolnych odcinków rdzenia kręgowego. Mechanizm przepływu płynu mózgowo- rdzeniowego zachodzi w rytmiczny sposób podczas wypełniania i kurczenia komór bocznych mózgu. W wyniku tego powstają napięcia w całym sprężystym systemie opon mózgowo- rdzeniowych, a w szczególności w obrębie opony twardej, która tworzy takie anatomiczne struktury jak: sierp mózgu, sierp móżdżku, namiot móżdżku.
Błoniaste struktury opon dzielą czaszkę na określone przedziały i ze względu na swoją łącznotkankową budowę mogą przenosić napięcia na kości czaszki do których przyczepiają się od środka. Z drugiej strony mięśnie szkieletowe przyczepiające na zewnątrz czaszki mogą swoim napięciem oddziaływać na połączenia kości budujących czaszkę, a te z kolei mogą przenosić napięcia poprzez opony wewnątrz czaszki.
Miejscami przyczepu opony twardej które przenoszą napięcia z góry w dół, oraz z dołu do góry są m. in. okolica otworu wielkiego kości potylicznej, oraz drugi segment kości krzyżowej.
Dobre funkcjonowanie tego systemu warunkuje zachowanie równowagi w całym organizmie, a szczególnie w układzie nerwowym, trzewnym, oraz hormonalnym. Poza tym prawidłowy przepływ płynu mózgowo- rdzeniowego i napięcie opon rdzeniowo- mózgowych oraz kości czaszki są niezbędne dla procesów odnowy i regeneracji organizmu.
Co można leczyć za pomocą osteopatii czaszkowo- krzyżowej?
- silne bóle głowy, w tym migreny
- zaburzenia stawów skroniowo żuchwowych np. wady zgryzu, bruksizm (zgrzytanie zębami)
- nerwobóle np. neuralgia nerwu trójdzielnego
- nawracające niespecyficzne stany zapalane zatok, uszu
- zaburzenia snu
- przewlekłe zmęczenie
- zaburzenia koncentracji
- obniżenie odporności
- problemy psychologiczne: stany lękowe, nerwice, stany depresyjne po traumach fizycznych, emocjonalnych
- urazy okołoporodowe matki i płodu
- wspomaganie leczenia zaburzeń wymowy, wzroku, słuchu
- wspomaganie leczenia schorzeń dziecięcych i rozwojowych np. mózgowe porażenia dziecięce, nadpobudliwość, autyzm, problemy z uczeniem się.
Ten rodzaj terapii jest najbardziej delikatnym i bezpiecznym rodzajem osteopatii stosowanej, stąd szczególnie często osteopatia czaszkowo- krzyżowa jest wykorzystywana w terapii dzieci. Nierzadko zdarza się wręcz spektakularna poprawa zdrowia u pacjenta w wyniku mobilizacji wewnętrznych sił odpowiadających za powstawanie i utrzymywanie zdrowia.
Osteopata w swojej nie ogranicza się tylko do pracy poprzez system czaszkowo- krzyżowy, ale w zależności od wskazań nierzadko ta część może być głównym elementem terapii.
Nie wolno jednak traktować osteopatii czaszkowo- krzyżowej jako panaceum na wszelkie dolegliwości, lecz na pewno jest kolejnym czynnikiem uzupełniającym dopełniającym klasyczne metody leczenia.
Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie i wyeliminować wszelkie dolegliwości bólowe, skontaktuj się z wykwalifikowanym fizjoterapeutą, który wykonuje zabiegi w ramach usług fizjoterapia poznań, masaż poznań oraz rehabilitacja poznań. Dowiedz się więcej odwiedzając stronę internetową tego specjalisty.
BIBLIOGRAFIA
Piśmiennictwo
1. Bożena Przyjemska. Terapia czaszkowo-krzyżowa. Skuteczne techniki leczenia. Białystok 2011
1. Bożena Przyjemska. Terapia czaszkowo-krzyżowa. Skuteczne techniki leczenia. Białystok 2011
2. Caroline Stone – Science In The Art Of Osteopathy. Stanley Thornes (Publishers) Ltd. [1999] 3. Caroline Stone – Visceral And Obstetric Osteopathy. Elsevier Ltd [2007] 4. Dimitrios Kostopoulos, Konstantine Rizopoulos. Punkty spustowe i terapia mięśniowo-powięziowa.DB Publishing Warszawa 2010,
5. Jane Carreiro – An Osteopathic Approach To Children. Elsevier Limited. [2009] 6. Jon Parsons,Nicholas Mercer – Models For Diagnosis, Treatment And Practise. Elsevier Limited. [2006] 7. Leon Chaitow Sandy Fritz, Masaż leczniczy: bóle głowy i górnego odcinka kręgosłupa. Elsevier Urban & Partner Wrocław 2010.
8. Leon Chaitow Manipulacje czaszkowe na tkankach kostnych i tkankach miękkich.DB Publishing Warszawa 2010,
9. Leon Chaitow Manipulacje czaszkowe na tkankach kostnych i tkankach miękkich.DB Publishing Warszawa 2010,
10. Luigi Stecco Manipulacja powięzi w zespołach bólowych układu ruchu. Polska 2010,
11. Mosier, Kohara – Osteopathic Medicine Recall. Lippincott Williams & Wilkins [2007] 12. Peter Schwind – Fascial and Membrane Techniques. Elsevier Limited [2006] 13. Richter, Hebgen – Trigger Points And Muscle Chains In Osteopathy. Georg Thieme Verlag [2008] 14. R. Louis Schultz,Rosemary Feitis, Nieskończona sieć. Anatomia powięzi w działaniu. Virgo Poznań 2011
15. Sammut, Searle-Barnes – Osteopathic Diagnosis [1998] 16. Speece, Crow, Simmons – Ligamentous Articular Strain. Eastland Press [2009] 17. Serge Paoletti – The Fasciae. Eastland Press. [2006] 18. Torsten Liem – Cranial Osteopathy. Principles And Practice. 2004, Elsevier Limited. [2004] 19. Torsten Liem,Tobias K. Dobler. Techniki osteopatyczne tom 1 Elsevier Urban & Partner Wrocław 2011
20. Torsten Liem, Tobias K. Dobler.Techniki osteopatyczne tom 2 Elsevier Urban & Partner.Wrocław 2011
21. W.L. McKone – Osteopathic Athletic Health Care. The Alden Press, Oxford [1997] 22. Zdzisław Drobner. Wprowadzenie do terapii czaszkowo-krzyżowejWydawnictwo Rolewski. Nowa Wieś 2002.